101 Jaar Andelse sluis

Onderweg, leggen we eerst even aan op de 'plaat'. Voor insiders behoeft dit geen nadere uitleg, voor de rest, dat is het het gebied rechts, als je net de sluis over bent. Daar waar het drinkwater voor Den Haag vandaan gepompt wordt.

We stappen uit de kano, en ik denk, "Hier moet het zowat geweest zijn".
Als je goed kijkt kun je de omtrekken van het veld nog wel zien. een beetje hobbelig, dat wel. Maar best nog wel een flinke maat.
In gedachten ben ik opeens een jaar of vijfendertig terug in de tijd. Ik ben weer een jaar of vijf. Het is zaterdagmiddag en ik ben voor het eerst bij m'n vader achter op de fiets hier op het voetbalveld van Sparta '30 op "de plaat" bij de sluis.
Mijn oom Henk moet voetballen. Dat moet in het eerste elftal zijn geweest. Al had ik daar toen geen enkel benul van. Ik kon hem nog niet eens ontdekt krijgen op dat enorme veld met van die mannen die allemaal hetzelfde pak aan hebben.

Houten schuurtje
Ik heb meer belangstelling voor de helling naast het veld, waar je mooi op en af kan rennen. Als je bovenop staat kun je zo de Maas zien. Bovendien is het is mooi weer dus ik vermaak me best.
Dan zie ik de voetballers opeens bij een soort houten schuurtje. de deuren staan open en iedereen staat buiten. Dan zie ik ook oom Henk. Maar het is helemaal niet de aardige oom die ik ken. Hij kijkt woest en als hij weer het veld op loopt gooit hij z'n bekertje zomaar achter zich in het gras. Dat vind ik toch wel erg raar. Wie gooit er nou z'n beker in het gras ?
Van de rest van de wedstrijd heb ik niet veel gezien. Aan het eind klim ik weer achter op bij m'n vader. Er fietst nog iemand met ons mee, ik weet niet meer wie.
Op de sluisdijk zit ik naar de voorbijflitsende spaken in het wiel onder me te kijken als m'n vader vraagt of ik er geen spijt van heb gehad dat ik mee ben gegaan. Ik begreep de vraag niet zo goed, ik heb het nog steeds prima naar m'n zin hoor.
Dat is volgens mij achteraf de enige keer dat ik op het voetbalveld bij de sluis ben geweest.

Ik ben weer terug in het heden. Het is zaterdag 3 mei 1997. Het is ook nu warm weer zelfs zo warm dat we met de kano hierheen zijn gepeddeld. Gek dat je zo overvallen kan worden door herinneringen uit het verleden.

Kom we gaan weer verder. We zullen eens naar de sluis zelf varen. Voorzichtig gaan we de bocht om en varen buiten de imposante meerpalen. Daar is nog een strook water. Eigenlijk nooit op gelet. Dat zie je natuurlijk niet van bovenaf als je over de sluis rijdt. We varen tot vlakbij de grote sluisdeuren. Ze zijn gesloten. Maar uit een paar kieren stroomt water.
Zo liggen we daar te wachten. We denken dat de deuren open zullen gaan als er geen water meer naar buiten komt. Maar dat duurt toch wel heel erg lang.
Ik moet denken aan de verhalen van m'n vader over onderhoudswerk dat hij lang geleden, in z'n jonge jaren aan de sluis heeft verricht. Dat hij metselwerk moest repareren. Maar dat hij telkens moest stoppen als er weer schepen kwamen die geschut moesten worden. Er waren dagen bij dat hij zodoende niet meer dan drie steentjes per dag kon doen. Dat moet wel erg frustrerend zijn  geweest zijn ongeduldige aard kennend.

Gijs, we verzuipen !
Ook hebben de mannen van de sluis wel eens een geintje uitgehaald. Terwijl hij samen met iemand in het roeibootje net voor de deuren lag, draaiden de sluiswachters de deuren open en werd het sloepje in een enkele seconde naar buiten gespuugd en zo het verschil in waterhoogten tussen de binnen- en buitenkant van de deuren overbruggend. "Gijs we verzuipen " riep z'n maat. Ik geloof dat het ene Hetjes, later architekt in Zaltbommel, was, maar dat weet ik niet meer precies, het kan ook wel iemand anders zijn geweest. In ieder geval konden ze geen van tweeën zwemmen.
Het liep gelukkig goed af, anders hadden wij hier nu ook niet kunnen zijn met de kano.
We besluiten weer terug te varen en dan roept Remco opeens : "1896". Wij zien het ook, het jaartal op een ingemetselde steen halverwege de immense muur voor ons.

Een jaar te laat ?
Een jaar te laat, mompel ik. Jammer dat er niet 1997 staat. Wat een gemiste kans voor Andel. Daar heeft vast niemand aan gedacht. Ja dat beeld, die gedenksteen op de sluisdijk, daar staat 1904 op. Dat wordt in zowat iedere puzzeltocht gebruikt en zal in 2004 vast niet vergeten worden. Wist je trouwens dat deze gedenksteen precies in een lijn staat met de torens van Gorkum en Woudrichem. Ik heb me altijd afgevraagd op dit toevallig is ?
Afijn, toch jammer dat we een jaar te laat zijn. Of zou het alsnog een idee zijn voor de ondernemersvereniging of zo, om de aandacht op Andel te vestigen? Misschien met een bord :
"een honderd een jaar" Andelse sluis.

                                                                                        Henk van Noorloos 

                     terug naar boven of naar overzicht verhalen