Mijn belevenissen op de eerste oorlogsdag, nu 61 jaar geleden

Ik was 19 jaar en stuurman/matroos op het motorvrachtschip MERWESTAD, een schip van 90 ton, Katwijks model, van de firma  Van de Post in Uithoorn. Wij hadden vast werk van de Tehu (nu Cindu) te Uithoorn, vandaar dat wij regelmatig van Uithoorn naar Stein voeren. We voeren met pek naar Stein en met ruwe naftaline terug naar Tebu Uithoorn. 

We hadden die dag overnacht in Capelle a/d IJssel en vertrokken vandaar om vier uur 's morgens vanwege een goed tij. We draaiden de Noord in en zagen bij het optrekken van de nevel volop Duitse vliegtuigen met oorlogs- en hakenkruizen. Wij dachten stellig: "Die komen uit Engeland en zijn uit de koers geraakt!"
Toen wij bij Dordrecht de Merwede indraaiden kwamen we al gauw één van de vissers tegen, welke 's nachts al vissend met hun roeiboot de rivier afzakten. Het was in die jaren gewoonte dat deze vissermannen een touwtje op de achterbolder van een passerend schip wierpen om zich, achter een lijn van ongeveer twintig meter, terug naar Hardinxveld te laten slepen. Deze keer gooide bedoelde visser een touwtje om onze bolder maar in plaats dat hij zijn lijn vierde trok hij zich tegen ons achterschip aan. Hij stapte aan boord en vroeg waar wij heen gingen.
Mijn schipper, G. Kortekaas, zei dat we onderweg waren naar Stein.
De visserman schrok zichtbaar en zei: "Zijn jullie gek geworden, we zijn in oorlog met Duitsland!"
Toen begrepen we ook die vliegtuigen. Mijn schipper besloot om naar de Waaiersluis in Andel te varen om daar te gaan telefoneren. En inderdaad lukte het hem om telefonisch contact met Uithoorn te krijgen. De firma vond dat we beter terug konden komen of ergens een veilige plaats op te zoeken.

Terwijl mijn schipper aan het bellen was kwam er zo'n dubbelstaarts G1 vliegtuig en begon te schieten; een voor ons liggende Belgische spits kreeg kogelgaten in zijn stuurhutdak, dat was even schrikken!
De schipper besloot om terug te varen naar Dordrecht en daar nog eens te proberen contact met Uithoorn op te nemen.  Wij meerden daar buiten aan de kade en gingen samen de wal op; wisten wij veel dat de brug van Dordrecht al in Duitse handen was.
We liepen nog maar net op de wal of vanachter een bordes kwam een hoofd en een helm tevoorschijn, ik weet echt niet of het een Hollander of een Duitser was, hij wenkte dat we snel door moesten lopen, nou we wilden wel rechtsomkeerd naar boord!

Toen we aan boord stonden kwam er laagvliegend een Duits vliegtuig aan en die gooide boven het Sterrenbos op de Zwijndrechtse hoek van de Noord, naar ik dacht, bommen uit; ik stond stokstijf en kon geen voet verzetten, maar het bleken parachutisten te zijn.
We hebben losgegooid en zijn de Noord ingevaren, samen in de stuurhut, zo zijn we de Hollandse IJssel ingevaren en omstreeks vier uur 's middags waren we weer bij de Julianasluis in Gouda. Daar vroeg de sluismeester waar we vandaan kwamen; we zeiden van Andel, via Dordt en de Noord. Hij schudde zijn hoofd en zei: "Dan hebben jullie geluk gehad want de Noord is levensgevaarlijk, aan één kant liggen de Hollanders te schieten en aan de andere kant de Duitsers." Wat was ik blij dat we dat niet wisten.
We troffen in Gouda ook nog schipper Serné, die voer met zijn oudste zoon een beurtdienst op Amsterdam. Mijn schipper zei tegen Serné dat het in Rotterdam een complete chaos was maar Serné wilde persé terug naar huis, naar zijn vrouw en kinderen. Later hoorden we dat hij voor de Leuvehavenbrug lag te wachten omdat deze uiteraard niet bediend werd. Terwijl hij in de stuurhut zat is hij door een verdwaalde kogel dodelijk getroffen. 
Wij waren 's avonds om negen uur weer terug in Uithoorn waar we het schip op een veilige plek buiten het dorp hebben afgemeerd, want pek is nogal brandbaar.

Uit: Binnenvaart 2001/6

                    terug naar boven of terug naar overzicht verhalen